Czarny bez wzmacnia odporność i skraca czas infekcji

Czarny bez (Sambucus nigra)

• Czarny bez zawiera wiele składników odżywczych – witaminy (A, B1, B2, B6, B9, C i E), pierwiastki śladowe (Cu, Zn, Fe), minerały (K, Ca i Mg), a także karotenoidy, fitosterole i polifenole.
• Czarny bez posiada właściwości: przeciwwirusowe, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, immunomudulujące, a nawet przeciwdepresyjne.
• Czarny bez skraca czas trwania i nasilenie objawów przeziębienia u pasażerów lotów długodystansowych.

Dawki stosowane w badaniach: 600 oraz 900 mg / dzień

Czarny bez był od wieków stosowany w medycynie ludowej w leczeniu przeziębienia, czy też zapalenia zatok. Znane są także właściwości przeciwwirusowe czarnego bzu przeciwko wirusom opryszczki, a także grypy. Owoce czarnego bzu zawierają wiele składników odżywczych, począwszy od różnych witamin (A, B1, B2, B6, B9, C i E), pierwiastków śladowych, takich jak Cu, Zn, Fe i minerałów – K, Ca i Mg, aż do fitochemikaliów, takich jak karotenoidy, fitosterole i polifenole ^[1]. W niedojrzałych owocach czarnego bzu, gałęziach, korze i liściach znajdują się glikozydy cyjanogenne, które wytwarzają trujący cyjanowodór. Toksyczne substancje znajdujące się w owocach czarnego bzu można bezpiecznie usunąć przez gotowanie, ponieważ cyjanowodór jest lotny i odparowuje. Jednakże gałęzie, kora lub świeże liście nie powinny być używane do gotowania lub wyciskania soków, gdyż mogą powodować nudności, wymioty lub ciężką biegunkę ^[7].

W ostatnim czasie bez czarny zyskał popularność ze względu na opisane jego właściwości przeciwcukrzycowe ^[2], antyoksydacyjne ^[3], przeciwzapalne i immunomodulujące ^[4], a także właściwości przeciwdepresyjne ^[5]. W 2010 roku opublikowano pracę przeglądową, w której dokonano kompleksowego przeglądu literatury celem oceny działania owoców czarnego bzu ^[6].

Europejska Agencja Leków (ang. European Medicines Agency, EMA) opublikowała w 2014 roku raport dotyczący oceny preparatów czarnego bzu (Sambucus nigra L) ^[7]. Według tego raportu czarny bez nie jest zalecany dla dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat oraz kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Pomimo tego, że w grupach tych nie zgłoszono żadnych działań niepożądanych, brakuje wystarczających danych, aby potwierdzić bezpieczeństwo jego stosowania.

Randomizowane badanie przeprowadzone w Norwegii wykazało, że spożywanie 15 ml syropu z czarnego bzu cztery razy dziennie przez 5 dni skraca trwanie objawów grypy średnio o 4 dni, a także zmniejsza potrzebę stosowania leków łagodzących objawy grypy w porównaniu do grupy otrzymującej placebo. Badanie to zostało przeprowadzone na grupie sześćdziesięciu pacjentów w wieku między 18-54 lat, u których wystąpiły objawy grypopodobne. Na podstawie przeprowadzonych i opublikowanych badań wykazano, że ekstrakt z czarnego bzu jest skutecznym i bezpiecznym sposobem leczenia grypy ^[8].

Badanie randomizowane, z podwójnie ślepą próbą, opublikowane w 2016 roku wskazuje, że czarny bez może przynieść ulgę dla pasażerów długich lotów ^[1]. W wielu pracach zostały opisane różne, negatywne skutki podróży międzynarodowych. Międzykontynentalne podróże lotnicze mogą wpływać na samopoczucie fizyczne i psychiczne pasażerów, z tego powodu mogą być one bardzo stresujące. W trakcie podróży międzykontynentalnych podróżni często doświadczają infekcji górnych dróg oddechowych.

W opublikowanym badaniu klinicznym wzięło udział 312 pasażerów klasy ekonomicznej, podróżujących z Australii. Celem badania była ocena wpływu ekstraktu z bzu czarnego (Sambucus nigra L.) na zdrowie psychiczne, fizyczne oraz układ oddechowy podróżnych. Uczestnicy grupy badanej otrzymywali kapsułki zawierające 300 mg ekstraktu bzu czarnego. Dziesięć dni przed podróżą rozpoczęto suplementację kapsułek grupy badanej i placebo. Od 10 dnia przed podróżą, pasażerowie przyjmowali 2 kapsułki, czyli 600 mg ekstraktu bzu czarnego, lub placebo, z kolei 1 dzień przed podróżą zwiększono suplementację do 3 kapsułek, czyli 900 mg ekstraktu z bzu czarnego. Zwiększoną suplementację – 900 mg ekstraktu bzu czarnego utrzymano podczas podróży i kontynuowano przez 4/5 dni po dotarciu do miejsca docelowego. Pasażerowie lotów długodystansowych wypełnili trzy ankiety zawierające pytania dotyczące objawów infekcji górnych dróg oddechowych oraz samopoczucia na początku badania, tuż przed podróżą i 4 dni po podróży. Uczestnicy z grupy placebo mieli znacznie dłuższy, istotny statystycznie czas trwania objawów przeziębienia (117 vs. 57). Dane te sugerują znaczne zmniejszenie czasu trwania i objawów przeziębienia u pasażerów lotniczych. U podróżnych przyjmujących kapsułki z ekstraktem czarnego bzu wystąpiło skrócenie objawów przeziębienia średnio o 2 dni, a także u tych osób zauważono zmniejszenie objawów przeziębienia ^[1].

Reasumując, znanych jest wiele korzyści zdrowotnych czarnego bzu. Istnieją silne dowody potwierdzające, że suplementacja czarnego bzu skraca czas trwania i nasilenie objawów przeziębienia i grypy u osób odbywających długie loty. Opublikowane rezultaty badań nad czarnym bzem sugerują, że w przyszłości czarny bez może być suplementem nie tylko do wspomagania układu oddechowego, ale także dla zdrowia innych układów, mających wpływ na podróż.