Imbir lekarski (Zingiber officinale)

• Imbir lekarski wykorzystywany jest między innymi jako substancja przeciwdziałająca stanom zapalnym, we wspomaganiu leczenia chorób zapalnych i zwyrodnieniowych stawów, problemów z układem pokarmowym, astmy, cukrzycy oraz bólów menstruacyjnych
• Imbir jest popularną przyprawą powszechnie stosowaną w kuchni krajów Azji Środkowej i Wschodniej
• Imbir ma działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe. Istnieją badania sugerujące skuteczne wspomaganie leczenia chorób zapalnych i zwyrodnieniowych stawów.
• Badania naukowe sugerują skuteczne działanie przeciwbólowe w przebiegu bólów menstruacyjnych. 
• Imbir ma działanie przeciwwymiotne i często stosowany jest przez kobiety do zmniejszenia nudności i zapobiegania wymiotów w przebiegu ciąży.
• Większość badań dotyczy nudności występujących podczas ciąży, związanych z leczeniem choroby nowotworowej oraz po przebytej operacji.
• Niemniej jednak podczas ciąży należy zachować ostrożności przy stosowaniu imbiru. Istnieją sprzeczne doniesienia o bezpieczeństwie tego suplementu. Badania na zwierzętach wykazały, że przy zastosowaniu dużych dawek (dużo większych niż w badaniach na ludziach) dochodziło do uszkodzenia embrionów. Na szczęście w żadnym z badań na ludziach takich efektów nie zaobserwowano.

Dawki stosowane w badaniach:
od 250mg-3000mg dziennie

Imbir lekarski (Zingiber officinale), roślina należąca do rodziny imbirowatych, rodzaj byliny. Uprawiana w Azji, od Indii na wschód i południowy-wschód, aż do Chin. Sztucznie wprowadzony do ekosystemów m.in. Australii, Madagaskaru oraz Afryki i Ameryki Środkowej. Od ponad tysięcy lat stosowany jako roślina jadalna oraz o właściwościach leczniczych, głównie w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej ^[41]. Do Europy trafił już za czasów starożytnej Grecji i Rzymu, najprawdopodobniej przywieziony z Dalekiego Wschodu jako przyprawa.

Powszechny w kuchniach wielu krajów Azji Środkowej i Wschodniej, np w Indiach jest popularnym składnikiem wegetariańskich curry, w Japonii, z piklowanego imbiru, przyrządza się “gari” czyli popularny dodatek do sushi, w Korei jako przyprawa dodawany jest do “kimchi”.

Jadalne kłącze tej rośliny, oprócz wyrazistego smaku i aromatu, ma również właściwości lecznicze. Imbir wykorzystywany był między innymi w przeciwdziałaniu stanom zapalnym, we wspomaganiu leczenia chorób zapalnych i zwyrodnieniowych stawów, problemów z układem pokarmowym, astmy, cukrzycy oraz bólu menstruacyjnego ^{[10][41][43][44]}.

Główne substancje aktywne zawarte w imbirze to gingerole, paradole, soagole i gingerony ^[39], z których najważniejsze to 6-gingerol i 6 soagol. To właśnie one odpowiedzialne są za terapeutyczne właściwości tej rośliny ^[39]. Kłącze zawiera również węglowodany (24%), tłuszcze (9%), białko (9%), błonnik (12%) oraz olejki eteryczne ^[43][47]. Zawartość substancji aktywnych jest bezpośrednio powiązane z metodą uprawy oraz tego czy roślina jest surowa, czy też suszona ^[43]. Surowe kłącze zawiera więcej gingeroli a suszone soagoli, powstających w wyniku obróbki termicznej ^[46].

Największym producentem imbiru na świecie są Indie (30% światowej produkcji), pozostali producenci to Chiny (19%), Nepal (13%), Indonezja (12%) oraz Tajlandia (7%).

Działanie przeciwzapalne
Wspomaga leczenie chorób zapalnych i zwyrodnieniowych stawów
Działanie przeciwbólowe

[Dawki stosowane w badaniach: od 250mg – 1000mg dziennie]

Choroby zwyrodnieniowe i zapalne stawów są jednymi z najczęściej występujących chorób układu ruchu w Polsce. Według raportu OECD “Health at a glance 2016”, jest jedną z 10 chorób będących najczęstszą przyczyną niepełnosprawności. Na świecie problem dotyczy prawie 10% mężczyzn i 18% kobiet po 60 roku życia. Otyłość, palenie papierosów, nadmierne picie alkoholu, brak aktywności fizycznej oraz kontuzje sportowe zwiększają ryzyko choroby ^[27]. Na rozwój choroby wpływ mają czynniki genetyczne, przewlekłe stany zapalne (w tym o podłożu autoimmunologicznym), nadmierne przeciążenie (często w wyniku nadwagi) prowadzące do uszkodzeń stawów oraz procesy związane ze starzeniem się.

Przeciwzapalne właściwości imbiru zwróciły na siebie uwagę lekarzy zajmujących się leczeniem chorób zwyrodnieniowych stawów. Metaanaliza 16 badań wykazała, że imbir wpływa na zmniejszenie stanów zapalnych. Mechanizm działania to inhibicja COX-2, IL-1, IL-8, NF-kB oraz TNF-α. Substancje aktywne zawarte w roślinie modulują produkcję leukotrienów poprzez inhibicję 5-lipooksygenazy oraz zmniejszają syntezę prostaglandyn ^{[4][8][9][10][29]}. Efektem suplementacji było również zmniejszenie poziomu CRP u badanych pacjentów ^[29]

Kolejne badania również wykazały działanie wspomagające leczenie chorób zwyrodnieniowych stawów przez imbir ^{[20][21][22][23][24]}. 25mg imbiru i 5g echinacea okazało się skuteczne w zmniejszeniu dolegliwości spowodowanych osteoartrozą kolana ^[16]. Podobne eksperymenty przeprowadzone na 90 (500mg imbiru dziennie przez 12 tygodni) ^[20] oraz 29 (250mg imbiru dziennie przez 6 miesięcy) ^[21] oraz 120 ^[24] ochotnikach również wykazały korzyści terapeutyczne stosowania imbiru w postaci zmniejszenia bólu w porównaniu do grupy placebo ^[20][21] nawet o 88% ^[24]. Niektóre badania sugerują skuteczność imbiru podobną do tej osiąganej przy stosowaniu ibuprofenu ^[23].

Zobacz suplementy o podobnym działaniu.

Zmniejsza stany zapalne
Zmniejsza bóle menstruacyjne

[Dawki stosowane w badaniach: od 750mg do 2000mg dziennie]

Bóle menstruacyjne to jedne z najczęściej występujących dolegliwości ginekologicznych. Szacuje się, że mogą dotyczyć nawet połowy miesiączkujących kobiet, szczególnie często dotyka młode kobiety ^[11]. Dolegliwości są częstym powodem wizyty u lekarza oraz nieobecności w szkole lub pracy.

Pomimo faktu, iż bóle menstruacyjne są tak częstym zjawiskiem, przyczyny ich występowania nie są do końca poznane. Najprawdopodobniej są one powodowane zwiększoną produkcją prostaglandyn przez endometrium podczas miesiączki ^[12]. Najczęściej stosowanym leczeniem jest podawanie inhibitorów prostaglandyn oraz leczenie objawowe z wykorzystaniem leków przeciwbólowych ^[13].

Przeprowadzono badania dotyczące skuteczności działania imbiru na zmniejszenie dolegliwości na ochotniczkach z bólami menstruacyjnymi. Okazało się, że zażywanie imbiru przyczyniło się do zmniejszenia bólu i poprawy samopoczucia kobiet ^[6][7][15]. W 2015 i 2016 roku dwa zespoły naukowców przeprowadziły meta-analizy wszystkich opublikowanych badań klinicznych w tym zakresie. Wyniki potwierdziły, że imbir w dawce od 750-2000mg dziennie przez pierwsze 3-4 dni cyklu jest w stanie zmniejszyć dolegliwości związane z bólem podczas miesiączki ^[2][17][19]. Mechanizm działania wydaje się być związany z inhibicją COX-2 przez imbir skutkującą zmniejszeniem produkcji prostaglandyn ^[4].

W tradycyjnej chińskiej i ajurwedyjskiej medycynie imbir stosowany był między innymi jako środek przeciwbólowy. W literaturze można znaleźć badania na ten temat, jednakże nie są one jednoznaczne. Działanie przeciwbólowe imbiru, najprawdopodobniej związane jest z jego właściwościami przeciwzapalnymi wynikającymi z inhibicji COX-1, COX-2 i lipooksygenazy ^[8][9][10].

Meta-analiza 8 eksperymentów klinicznych wykazała jedynie umiarkowane działanie przeciwbólowe imbiru i nie wydała rekomendacji do stosowania tej rośliny w leczeniu bólu. Jednocześnie zaobserwowano działanie przeciwzapalne ^[8]. Inne badanie wykazało, że regularne stosowanie imbiru w dawce 2g dziennie jest w stanie zmniejszyć dolegliwości związane z bólem spowodowanym intensywnym treningiem ^[9]. Z kolei badanie na 67 pacjentach po chirurgicznym usunięciu zęba trzonowego wykazało podobną skuteczność imbiru jak ibuprofenu w profilaktyce bólu pooperacyjnego ^[18].

Zobacz suplementy o podobnym działaniu.

Działanie przeciwwymiotne
Zmniejsza nudności

[Dawki stosowane w badaniach: od 1g do 3g dziennie]

Popularnym zastosowaniem imbiru jest zmniejszenie nudności oraz zapobieganie wymiotom. W literaturze naukowej istnieje bardzo dużo badań potwierdzających to działanie. Większość badań dotyczy nudności występujących podczas ciąży, związanych z leczeniem choroby nowotworowej oraz po przebytej operacji.

Działanie przeciwwymiotne imbiru związane jest głównie z substancjami aktywnymi zawartymi w roślinie będącymi antagonistami receptorów serotoninowych oraz 5-HT3. Dodatkowo substancje te przyspieszają motorykę przewodu pokarmowego co również przekłada się na zmniejszenie nudności i wymiotów ^[1][26][33].

Najwięcej badań klinicznych dotyczy zastosowania imbiru w przeciwdziałaniu nudnościom występującym podczas ciąży. Stosowanie 1g imbiru przez minimum 4 dni 5-krotnie zmniejsza odczuwany dyskomfort związany z nudnościami u kobiet w ciąży w porównaniu do grupy placebo. Autorzy badania sugerują jednak, że potrzeba więcej badań nad bezpieczeństwem stosowania tego suplementu ^[3]. Inne badanie zaleca stosowanie 1g imbiru dziennie jako bezpiecznej terapii zapobiegającej wymiotom ^[5]. Meta-analiza siedmiu eksperymentów klinicznych potwierdza skuteczność imbiru ^[1].

Niemniej jednak podczas ciąży należy zachować ostrożności przy stosowaniu imbiru. Istnieją sprzeczne doniesienia o bezpieczeństwie tego suplementu. Badania na zwierzętach wykazały, że przy zastosowaniu dużych dawek (dużo większych niż w badaniach na ludziach) dochodziło do uszkodzenia embrionów. Na szczęście w żadnym z badań na ludziach takich efektów nie zaobserwowano ^[3][4].

Meta-analiza pięciu badań klinicznych przeprowadzonych na ponad 370 pacjentach po przebytej operacji, wykazała skuteczne działanie przeciwwymiotne imbiru. Ryzyko wystąpienia nudności zmniejszyło się o 31% a wymiotów o ponad 39% ^[33]. Inne zastosowanie imbiru to zapobieganie chorobie motoryzacyjnej i chorobie morskiej ^[25][44]. Istnieją również doniesienia o skuteczności imbiru w zapobieganiu nudnościom i wymiotom spowodowanym leczeniem onkologicznym ^[26][35][36].

Pomaga zmniejszyć stężenie glukozy we krwi
Zmniejsza insulinooporność

Zmniejsza symptomy zespołu metabolicznego

[Dawki stosowane w badaniach: około 1g dziennie]

Cukrzyca jest jedną z chorób cywilizacyjnych bezpośrednio wpływających na jakość i długość życia pacjentów. Według danych Międzynarodowej Federacji Diabetologii (IDF), liczba osób chorujących na cukrzycę w 2040 osiągnie aż 10% światowej populacji ^[37]. Do czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 należy nadwaga oraz często z nią współistniejący zespół metaboliczny ^[30]. Choroba powoduje podwyższenie poziomu glukozy we krwi, zwiększenie insulinooporności oraz szereg innych objawów takich jak nadciśnienie dyslipidemia czy otyłość. Obecne metody leczenia polegają głównie na łagodzeniu objawów choroby poprzez kontrolę glikemii za pomocą testów i różnego rodzaju leków.

Imbir podobnie jak wiele innych suplementów pochodzenia naturalnego może być przydatny w kontrolowaniu przebiegu choroby cukrzycowej oraz zmniejszaniu efektów zespołu metabolicznego ^[29][30]. Jako mechanizm działania imbiru podaje się inhibicję α-glukozydazy oraz α-amylazy, które są odpowiedzialne za trawienie i absorpcję cukrów złożonych ^[38]. Paradol, 6-soagol oraz 6-gingerol znajdujące się w imbirze stymulują metabolizm glukozy i wraz z innymi substancjami aktywnymi powodują zmniejszenie insulinooporności ^[29].

Z opublikowanej w 2018 meta-analizy, przeprowadzonej na podstawie 10 opublikowanych badań klinicznych wynika, że w porównaniu do grupy placebo imbir spowodował obniżenie HbA1c, glikemii na czczo oraz wpłynął na zmniejszenie insulinooporności. Co więcej wpłynął również na zmniejszenie poziomu zarówno całkowitego cholesterolu (TC) jak również LDL oraz spowodował zwiększenie stężenia HDL we krwi ^[30]. Inna publikacja koreańskich naukowców, opierająca się na analizie pięciu eksperymentów klinicznych, również wykazała statystycznie istotne zmniejszenie się poziomu HbA1c oraz zmniejszenie stężenia glukozy we krwi u pacjentów zażywających imbir w porównaniu do grupy placebo ^[32].

Z kolei zespół naukowców Mazidi et.al. skupił się na analizie badań pod kątem wpływu imbiru na poziom CRP (białko C-reaktywne, C Reactive Protein) we krwi, które jest podwyższone w przebiegu stanów zapalnych. Badanie to wykazało, że suplementacja imbiru wpływa na obniżenie CRP, glikemii oraz poprawę profilu lipidowego ^[29].

Zobacz suplementy o podobnym działaniu.

[1] Viljoen, E., Visser, J., Koen, N., & Musekiwa, A. (2014). A systematic review and meta-analysis of the effect and safety of ginger in the treatment of pregnancy-associated nausea and vomiting. Nutrition journal, 13(1), 20.

[2] Daily, J. W., Zhang, X., Kim, D. S., & Park, S. (2015). Efficacy of ginger for alleviating the symptoms of primary dysmenorrhea: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Pain Medicine, 16(12), 2243-2255.

[3] Thomson, M., Corbin, R., & Leung, L. (2014). Effects of ginger for nausea and vomiting in early pregnancy: a meta-analysis. The Journal of the American Board of Family Medicine, 27(1), 115-122.

[4] Weidner, M. S., & Sigwart, K. (2000). Investigation of the teratogenic potential of a Zingiber officinale extract in the rat. Reproductive Toxicology, 15(1), 75-80.

[5] Ozgoli, G., Goli, M., & Simbar, M. (2009). Effects of ginger capsules on pregnancy, nausea, and vomiting. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 15(3), 243-246.

[6] Ozgoli, G., Goli, M., & Moattar, F. (2009). Comparison of effects of ginger, mefenamic acid, and ibuprofen on pain in women with primary dysmenorrhea. The journal of alternative and complementary medicine, 15(2), 129-132.

[7] Kashefi, F., Khajehei, M., Tabatabaeichehr, M., Alavinia, M., & Asili, J. (2014). Comparison of the effect of ginger and zinc sulfate on primary dysmenorrhea: a placebo-controlled randomized trial. Pain Management Nursing, 15(4), 826-833.

[8] Terry, R., Posadzki, P., Watson, L. K., & Ernst, E. (2011). The use of ginger (Zingiber officinale) for the treatment of pain: a systematic review of clinical trials. Pain medicine, 12(12), 1808-1818.

[9] Altman, R. D., & Marcussen, K. C. (2001). Effects of a ginger extract on knee pain in patients with osteoarthritis. Arthritis & Rheumatology, 44(11), 2531-2538.

WAŻNY – CHEMIA – INTERAKCJE ITP[10] Ali, B. H., Blunden, G., Tanira, M. O., & Nemmar, A. (2008). Some phytochemical, pharmacological and toxicological properties of ginger (Zingiber officinale Roscoe): a review of recent research. Food and chemical Toxicology, 46(2), 409-420.

[11] Rapkin AJ, Howe CN. (2007). Pelvic Pain and Dysmenorrhea, 14th ed. In: Berek JS, ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 506–541.

[12] Speroff, L., & Fritz, M. A. (Eds.). (2005). Clinical gynecologic endocrinology and infertility. lippincott Williams & wilkins.

[13] Dawood, M. Y. (2006). Primary dysmenorrhea: advances in pathogenesis and management. Obstetrics & Gynecology, 108(2), 428-441.

[14] Grzanna, R., Phan, P., Polotsky, A., Lindmark, L., & Frondoza, C. G. (2004). Ginger Extract Inhibits β-Amyloid Peptide–Induced Cytokine and Chemokine Expression in Cultured THP-1 Monocytes. Journal of Alternative & Complementary Medicine, 10(6), 1009-1013.

[15] Shirvani, M. A., Motahari-Tabari, N., & Alipour, A. (2015). The effect of mefenamic acid and ginger on pain relief in primary dysmenorrhea: a randomized clinical trial. Archives of gynecology and obstetrics, 291(6), 1277-1281.

[16] Rondanelli, M., Riva, A., Morazzoni, P., Allegrini, P., Faliva, M. A., Naso, M., … & Perna, S. (2017). The effect and safety of highly standardized Ginger (Zingiber officinale) and Echinacea (Echinacea angustifolia) extract supplementation on inflammation and chronic pain in NSAIDs poor responders. A pilot study in subjects with knee arthrosis. Natural product research, 31(11), 1309-1313.

[17] Chen, C. X., Barrett, B., & Kwekkeboom, K. L. (2016). Efficacy of oral ginger (Zingiber officinale) for dysmenorrhea: a systematic review and meta-analysis. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2016.

[18] Rayati, F., Hajmanouchehri, F., & Najafi, E. (2017). Comparison of anti-inflammatory and analgesic effects of Ginger powder and Ibuprofen in postsurgical pain model: A randomized, double-blind, case–control clinical trial. Dental research journal, 14(1), 1.

[19] Shirvani, M. A., Motahari-Tabari, N., & Alipour, A. (2017). Use of ginger versus stretching exercises for the treatment of primary dysmenorrhea: a randomized controlled trial. Journal of integrative medicine, 15(4), 295-301.

[20] Alipour, Z., Asadizaker, M., Fayazi, S., Yegane, N., Kochak, M., & Zadeh, M. H. H. (2017). The Effect of Ginger on Pain and Satisfaction of Patients with Knee Osteoarthritis. Jundishapur Journal of Chronic Disease Care, 6(1).

[21] Wigler, I., Grotto, I., Caspi, D., & Yaron, M. (2003). The effects of Zintona EC (a ginger extract) on symptomatic gonarthritis. Osteoarthritis and cartilage, 11(11), 783-789.

[22] Bliddal, H., Rosetzsky, A., Schlichting, P., Weidner, M. S., Andersen, L. A., Ibfelt, H. H., … & Barslev, J. (2000). A randomized, placebo-controlled, cross-over study of ginger extracts and ibuprofen in osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage, 8(1), 9-12.

[23] Haghighi, M., Khalvat, A., Toliat, T., & Jallaei, S. H. (2005). Comparing the effects of ginger (Zingiber officinale) extract and ibuprofen on patients with osteoarthritis.

[24] Naderi, Z., Mozaffari-Khosravi, H., Dehghan, A., Fallah Hosseini, H., & Nadjarzadeh, A. (2013). The effect of ginger (zingiber officinale) powder supplement on pain in patients with knee osteoarthritis: a double-blind randomized clinical trial. SSU_Journals, 20(5), 657-667.

[25] Grøntved, A., Brask, T., Kambskard, J., & Hentzer, E. (1988). Ginger Root Against Seasickness: A Conctrolled Trial on the Open Sea. Acta oto-laryngologica, 105(1-2), 45-49.

[26] Palatty, P. L., Haniadka, R., Valder, B., Arora, R., & Baliga, M. S. (2013). Ginger in the prevention of nausea and vomiting: a review. Critical reviews in food science and nutrition, 53(7), 659-669.

[27] Raport OECD Health at a Glance 2016, dostępny na stronie oecd.org

[28] Bartels, E. M., Folmer, V. N., Bliddal, H., Altman, R. D., Juhl, C., Tarp, S., … & Christensen, R. (2015). Efficacy and safety of ginger in osteoarthritis patients: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Osteoarthritis and cartilage, 23(1), 13-21.

[29] Mazidi, M., Gao, H. K., Rezaie, P., & Ferns, G. A. (2016). The effect of ginger supplementation on serum C-reactive protein, lipid profile and glycaemia: a systematic review and meta-analysis. Food & nutrition research, 60(1), 32613.

[30] Zhu, J., Chen, H., Song, Z., Wang, X., & Sun, Z. (2018). Effects of Ginger (Zingiber officinale Roscoe) on Type 2 Diabetes Mellitus and Components of the Metabolic Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2018.

[31] Black, C. D., Herring, M. P., Hurley, D. J., & O’Connor, P. J. (2010). Ginger (Zingiber officinale) reduces muscle pain caused by eccentric exercise. The Journal of Pain, 11(9), 894-903.

[32] Daily, J. W., Yang, M., Kim, D. S., & Park, S. (2015). Efficacy of ginger for treating Type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Journal of Ethnic Foods, 2(1), 36-43.

[33] Chaiyakunapruk, N., Kitikannakorn, N., Nathisuwan, S., Leeprakobboon, K., & Leelasettagool, C. (2006). The efficacy of ginger for the prevention of postoperative nausea and vomiting: a meta-analysis. American Journal of Obstetrics & Gynecology, 194(1), 95-99.

[34] Zick, S. M., Ruffin, M. T., Lee, J., Normolle, D. P., Siden, R., Alrawi, S., & Brenner, D. E. (2009). Phase II trial of encapsulated ginger as a treatment for chemotherapy-induced nausea and vomiting. Supportive care in cancer, 17(5), 563-572.

[35] Levine, M. E., Gillis, M. G., Koch, S. Y., Voss, A. C., Stern, R. M., & Koch, K. L. (2008). Protein and ginger for the treatment of chemotherapy-induced delayed nausea. The journal of alternative and complementary medicine, 14(5), 545-551.

[36] Levine, M. E., Gillis, M., Yanchis, S., Voss, A. C., Stern, R. M., & Koch, K. L. (2006). 26 Protein and ginger for the treatment of chemotherapy‐induced delayed nausea and gastric dysrhythmia. Neurogastroenterology & Motility, 18(6), 488-488.

[37] International Diabetes Federation, Idf Diabetes Atlas, 7th edi- tion, 2015, http://www.diabetesatlas.org/ [accessed 27.01.18].

[38] Priya Rani, M., Padmakumari, K. P., Sankarikutty, B., Lijo Cherian, O., Nisha, V. M., & Raghu, K. G. (2011). Inhibitory potential of ginger extracts against enzymes linked to type 2 diabetes, inflammation and induced oxidative stress. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 62(2), 106-110.

[39] Karna, P., Chagani, S., Gundala, S. R., Rida, P. C., Asif, G., Sharma, V., … & Aneja, R. (2012). Benefits of whole ginger extract in prostate cancer. British journal of nutrition, 107(4), 473-484.

[40] Zick, S. M., Djuric, Z., Ruffin, M. T., Litzinger, A. J., Normolle, D. P., Alrawi, S., … & Brenner, D. E. (2008). Pharmacokinetics of 6-gingerol, 8-gingerol, 10-gingerol, and 6-shogaol and conjugate metabolites in healthy human subjects. Cancer Epidemiology and Prevention Biomarkers, 17(8), 1930-1936.

[41] Singletary, K. (2010). Ginger: An Overview of Health Benefits. Nutrition Today, Volume 45 Number 4, July/August 2010

[42] Langner E, Greifenberg S, Gruenewald J. (1998). Ginger: history and use. Adv Ther. 15:25Y44.

[43] Ali B, Blunden G, Tanira M, Nemmar A. Some phytochemical, pharmacological and toxicological properties of ginger (Zingiber officinale Roscoe): a review of recent research. Food Chem Toxicol. 2008;46:409Y420.

[44] Ernst E, Pittler M. (2006). Efficacy of ginger for nausea and vomiting: a systematic review of randomized clinical trials. Br J Anesthesia. 84:367Y371.

[45] Moneret-Vautrin D, Morisset M, Lemerdy P, Croizier A, Kanny G. (2002). Food allergy and IgE sensitization caused by spices: CICBAA data (based on 598 cases of food allergy). Allergy Immunol (Paris);34:135Y140.

[46] Wohlmuth, H., Leach, D.N., Smith, M.K., Myers, S.P., (2005). Gingerol content of diploid and tetraploid clones of ginger (Zingiber officinale Roscoe). J. Agric. Food Chem. 53, 5772–5778.

[47] http://nutritiondata.self.com/facts/spices-and-herbs/191/2, stan na 11.02.2018.
[48] Citronberg, J., Bostick, R., Ahearn, T., Turgeon, D. K., Ruffin, M. T., Djuric, Z., … & Zick, S. M. (2013). Effects of ginger supplementation on cell-cycle biomarkers in the normal-appearing colonic mucosa of patients at increased risk for colorectal cancer: results from a pilot, randomized, and controlled trial. Cancer Prevention Research.

[49] Hodges, P. J., & Kam, P. C. A. (2002). The peri‐operative implications of herbal medicines. Anaesthesia, 57(9), 889-899.

[50] Shalansky, S., Lynd, L., Richardson, K., Ingaszewski, A., & Kerr, C. (2007). Risk of Warfarin‐Related Bleeding Events and Supratherapeutic International Normalized Ratios Associated with Complementary and Alternative Medicine: A Longitudinal Analysis. Pharmacotherapy: The Journal of Human Pharmacology and Drug Therapy, 27(9), 1237-1247.

[51] Marx, W., McKavanagh, D., McCarthy, A. L., Bird, R., Ried, K., Chan, A., & Isenring, L. (2015). The effect of ginger (Zingiber officinale) on platelet aggregation: a systematic literature review. PloS one, 10(10), e0141119.

[52] Marx, W., McKavanagh, D., McCarthy, A. L., Bird, R., Ried, K., Chan, A., & Isenring, L. (2015). The effect of ginger (Zingiber officinale) on platelet aggregation: a systematic literature review. PloS one, 10(10), e0141119.

[53] Egashira, K., Sasaki, H., Higuchi, S., & Ieiri, I. (2012). Food-drug interaction of tacrolimus with pomelo, ginger, and turmeric juice in rats. Drug metabolism and pharmacokinetics, 27(2), 242-247.

[54] Colombo, D., Lunardon, L., & Bellia, G. (2014). Cyclosporine and herbal supplement interactions. Journal of toxicology, 2014.